Projektowanie pomieszczeń wygodnych, komfortowych i funkcjonalnych, dostosowanych do potrzeb osób niepełnosprawnych nie jest proste. Trudności sprawia przede wszystkim kuchnia, w której istnieje wiele barier architektonicznych do zniwelowania. Problemem jest też odbiór odpowiednich sprzętów np. kuchenki czy zlewu dla niepełnosprawnych. Jakie cechy powinien mieć zlewozmywak dla niepełnosprawnych, aby być wygodnym i praktycznym sprzętem?
Zlew dla niepełnosprawnych
Zlewozmywak do kuchni osoby niepełnosprawnej trzeba dobrać niezwykle starannie. Konieczne jest też przemyślenie miejsca jego ulokowania. Zlew powinien stać w takim miejscu, aby korzystanie z niego było wygodne. Problemu nie powinno stanowić np. dojechanie do niego wózkiem inwalidzkim. W tym celu zlew powinien być umieszczony na odpowiedniej wysokości, a także w blacie roboczym, pod którym łatwo jest umieścić nogi. Przyjaznym rozwiązaniem dla osób niepełnosprawnych są też blaty kuchenne wysuwane.
Zasady umieszczania sprzętów i mebli w kuchni osób niepełnosprawnych mówią, że nie mogą one znajdować się wyżej niż 1 metr (maksymalna wysokość do 135 cm dla tych rzadziej używanych). Wynika to z tego, że zasięg rąk osoby siedzącej jest znacznie mniejszy niż tej stojącej. Chcąc zachować te zasady, dobrze jest m.in.:
Zastosowanie osobnych urządzeń takich jak lodówka i zamrażarka,
Zaaranżować miejsce do odstawiania naczyń i produktów przy lodówce, zlewozmywaku i ewentualnej zmywarce,
Umieścić zlewozmywak na wyspie kuchennej, tak aby można było do niego dotrzeć z każdej strony; zlew dla niepełnosprawnych powinien być zamontowany na blacie o maksymalnej wysokości 80 cm, a głębokości 55-60 cm;
Piekarnik zamontować nie pod kuchenką, ale obok niej,
Całkowicie zrezygnować z szafek górnych w kuchni.
Czym powinien charakteryzować się zlewozmywak dla niepełnosprawnych?
W kuchni osoby niepełnosprawnej może pojawić się standardowy zlewozmywak. Nie jest wymagane, aby posiadał on inne cechy niż ten montowany w kuchniach osób zdrowych i sprawnych ruchowo. W kuchniach osób niepełnosprawnych ważny jest bowiem przede wszystkim montaż sprzętu. Nie oznacza to jednak, że parametry zlewozmywaka schodzą na dalszy i nieistotny plan. Zlew dla osoby niepełnosprawnej to ten odporny, solidny i łatwy w czyszczeniu. Niestraszne powinny być mu zarysowania, uszkodzenia mechaniczne, zmiany temperatury. Sama pielęgnacja powinna być natomiast najprostsza z możliwych. Wynika to z tego, że osobom na wózku inwalidzkim częste specjalistyczne czyszczenie komór sprawia wiele trudności – nie jest najłatwiejsze i najprzyjemniejsze.
Ważne jest również, aby zlewozmywak dla niepełnosprawnych posiadał płytkie komory. Dzięki temu mycie i wyciąganie naczyń nie będzie problematyczne. Zlewozmywaki z płytkimi komorami to m.in. Genewa, San Francisco czy Barcelona. Sam zlew jednak nie uczyni strefy zmywania wygodnej. Równie ważna jest odpowiednio dobrana bateria. Idealnym wyborem jest armatura jednouchwytowa z przedłużaną rączką. Sprawia to, że wodę można odkręcić jedną ręką. Dodatkowo bateria kuchenna powinna mieć wyciąganą wylewkę. Umożliwi to wygodne korzystanie z kranu, nalewanie wody do naczyń znajdujących się poza komorami zlewu czy łatwe płukanie warzyw i owoców w zlewozmywaku.
Czy zlew dla niepełnosprawnych jest wygodny w użytkowaniu?
Wygoda użytkowania zlewozmywaka dla niepełnosprawnych jest uzależniona od wybranego modelu, a także rozwiązań zastosowanych w czasie montażu. Najczęściej w aranżacji kuchni dla niepełnosprawnych rezygnuje się z dolnej szafki pod nim. To zapewni dostęp dla wózka inwalidzkiego. Decydując się na brak szafki dolnej, trzeba pamiętać, aby elementy instalacyjne zaizolować lub osłonić – chroni to nogi przed gorącymi rurami. Z powodu braku dolnej szafki rekomenduje się zamontowanie po obu stronach zlewozmywaka szuflad, w których będzie można przechować produkty czyszczące: ściereczki, gąbeczki, uzupełnienia do płynów do naczyń.
Sam zlewozmywak z baterią nie sprawi, że kuchnia będzie przyjazna i wygodna dla osoby niepełnosprawnej. Projektując przestrzeń kuchenną dla osoby poruszającej się na wózku lub z inną niepełnosprawnością, warto zatroszczyć się również o odpowiednie meble, akcesoria, rozstawienie mebli, a także pozostawienie wystarczającej przestrzeni do swobodnego przemieszczania się. Nie można jednak umniejszać roli zlewu w kuchni. Dopasowanie go do indywidualnych potrzeb i odpowiedni montaż sprawi, że kuchnia dla osoby niepełnosprawnej stanie się miejscem przyjaznym. Ze zlewozmywakiem łatwym w czyszczeniu, o płytkich komorach, z wygodnym ociekaczem pokonanie wszelkich fizycznych ograniczeń będzie prostsze, a wykonywanie codziennych czynności wygodniejsze.
